Bez względu na trudne warunki panujące na rynku wyniki Noramedy za rok 2023 były dowodem jej odporności. Spółce udało się nie tylko utrzymać dochody na poziomie o 7% wyższym w stosunku do roku 2022 (28,3 mln wobec 26,3 mln), ale także znacząco – nawet o 130% – zwiększyć zysk.
„Jesteśmy realistami, dlatego nie planowaliśmy wzrostu dochodów, za cel postawiliśmy sobie utrzymanie sprzedaży na poziomie z 2022 roku, dzięki czemu rok był lepszy, niż się spodziewaliśmy” – mówi Audrius Leiva, dyrektor Noramedy. „Wyniki były w dużej mierze zasługą wysiłków profesjonalnego zespołu, z czego warto być dumnym.”
Przeglądając wyniki innych krajów, przychody Noramedy rosły szybciej na Łotwie i w Estonii (odpowiednio o 19 i 9%), a rentowność była wyższa niż na Litwie.
Według A. Leivy konkurencja i regulacja cen leków na Litwie doprowadziła do obniżenia cen. Zdarzało się nawet, że Norameda była zmuszona zaprzestać dostarczania niektórych leków ze względu na ich nieopłacalność.
Pomimo fazy wejścia na rynek, filia Noramedy w Polsce w 2024 roku musiałby rosnąć. Rozszerzanie asortymentu produktów i dodanie nowych leków na rzadką chorobę neurologiczną do wykazu refundowanych leków znajdzie odzwierciedlenie na wynikach biznesowych.
„Pomoże nam to wzmocnić naszą pozycję w Polsce” – przekonuje dyrektor Noramedy.
Jednak A. Leiva odzywa się o roku 2024 w sposób konserwatywny. Przyczyny są te same: duża konkurencja, spadające ceny leków, długie oczekiwanie na leki refundowane na bałtyckim rynku farmaceutycznym.
Choć kraje bałtyckie wydają co roku więcej na refundację leków, dostępność leków nie dorównuje jeszcze krajom Europy Zachodniej.
„Rynek farmaceutyczny jest mocno regulowany” – mówi szef Noramedy. „Napotykamy ciągłe wyzwania: rygorystyczne wymagania jakościowe dotyczące magazynowanie i transportu, dostarczanie leków w opakowaniach z informacjami w języku państwowym, monitorowanie skutków niepożądanych leków i in. W tym czasie ceny są regulowane i powinny być na jednym z najniższych poziomów w Europie. Musimy być stale aktualnymi, zmieniać asortyment, być elastycznymi i skutecznymi.”
Zaktualizowany cennik leków refundowanych wszedł w życie na Litwie w lipcu i spotkał się z mieszanymi reakcjami.
Punkt widzenia Ministerstwa Zdrowia
Według litewskiego Ministerstwa Zdrowia nowy mechanizm wyboru leków refundowanych został wprowadzony w ubiegłym roku w celu racjonalizacji wykorzystania Funduszu Obowiązkowego Ubezpieczenia Zdrowotnego oraz zwiększenia dostępności leków refundowanych i liczby otrzymujących je pacjentów. Mechanizm ten ustala maksymalny „pułap” dopłat dla pacjentów na podstawie pięciu najniższych cen leków w Unii Europejskiej.
Obawy Stowarzyszenia Producentów Farmaceutycznych
Zaktualizowana lista budzi jednak obawy Stowarzyszenia Producentów Farmaceutycznych. Stwierdzają oni: „Nowa lista leków refundowanych na Litwie obejmuje mniej produktów. Wynika to z faktu, że Litwa nie dostosowała swojego systemu cenowego, co czyni nasz kraj nieatrakcyjnym dla producentów. Pacjenci skarżą się, że muszą kupować potrzebne im leki bez refundacji”.
Laisvida Krušienė, przewodnicząca zarządu Stowarzyszenia Producentów Farmaceutycznych, podkreśla, że wymóg niepodnoszenia cen leków refundowanych powoduje problemy. Obecnie koszt leków refundowanych na Litwie jest ustalany na podstawie średniej ceny substancji czynnej, obliczonej na podstawie najniższych cen w pięciu krajach Unii Europejskiej. Według Stowarzyszenia procedura ta nie przyciąga producentów.
Punkt widzenia firmy Norameda
Audrius Leiva, dyrektor generalny Norameda, zauważa, że system ustalania cen leków generycznych oparty na innych rynkach UE istnieje już od jakiegoś czasu, a ten rok nie jest wyjątkiem. Przyznaje jednak, że wymóg posiadania przez Litwę jednych z najniższych cen w Unii Europejskiej utrudnia zabezpieczenie dostaw ze względu na niewielki rozmiar rynku, zwłaszcza gdy konkuruje się z większymi rynkami, takimi jak sąsiednia Polska.
„Jesteśmy świadomi wyzwań i aktywnie pracujemy nad ich rozwiązaniem. Producentom nie opłaca się dostarczać małych ilości po niskich cenach, więc zapewnienie stabilnych dostaw jest trudne. Polegamy jednak na naszym zespole i szukamy sposobów na rozszerzenie zakresu, elastyczność i optymalizację zasobów naszej firmy. Staramy się być jak najbardziej elastyczni”.
Do 2024 roku Dział Leków Specjalnego Przeznaczenia firmy Norameda aktywnie zajmował się dwiema głównymi chorobami rzadkimi: alfa-mannozydozą i dziedziczną neuropatią nerwu wzrokowego Lebera. W tym roku Norameda wprowadziła nową opcję leczenia choroby Fabry’ego i wkracza na nowy obszar — narkolepsję.
„Jest to choroba ludzi młodych. Niestety, na Litwie wciąż rzadko się ją diagnozuje — choć żyje tam około 600 osób cierpiących na tę chorobę, tylko 30 jest obecnie leczonych. Naszym głównym celem na tym etapie jest poprawa dostępu do diagnostyki, ponieważ leki nowej generacji będą dostępne od 1 marca” — mówi Sandra Ivanauskienė, założycielka i liderka Działu Leków Specjalnego Przeznaczenia firmy Norameda.
W dziedzinie narkolepsji Norameda wchodzi w partnerstwo z francuską firmą farmaceutyczną Bioprojet Pharma, prezentując lek nowej generacji do leczenia tej choroby. Jest to pierwszy w swoim rodzaju lek, który zwiększa poziom histaminy w mózgu.
Histamina jest naturalną substancją chemiczną w mózgu, która działa na dwa sposoby, aby utrzymać nas w stanie czuwania w ciągu dnia: zwiększa aktywność mózgu w obszarach, które umożliwiają obudzenie się i zmniejsza aktywność mózgu w obszarach, które ułatwiają zasypianie.
Nowy lek firmy Bioprojet jest pierwszym i jedynym lekiem w postaci tabletek do stosowania raz dziennie, zatwierdzonym przez FDA do leczenia nadmiernej senności w ciągu dnia lub katapleksji u osób dorosłych z narkolepsją.
Norameda przejmie prawa do dystrybucji tego nowego leku 1 marca.
„Co więcej, mamy czwartego pacjenta, u którego zdiagnozowano alfa-mannozydozę. W porównaniu z innymi krajami jest to doskonały wynik. Cieszę się, że wkrótce będziemy mogli rozpocząć leczenie” — mówi S. Ivanauskienė.
Ponadto Dział Leków Specjalnego Przeznaczenia firmy Norameda współpracuje z zespołem medycznym w celu zapewnienia refundacji przez państwo leku nowej generacji do leczenia choroby Fabry’ego. Pozytywny rezultat spodziewany jest wkrótce.
*** Wyróżnia się narkolepsję typu 1 i typu 2.
Narkolepsja typu 1 jest rzadką chorobą neurologiczną charakteryzującą się nadmierną sennością w ciągu dnia — niekontrolowaną potrzebą snu i katapleksją (nagłą utratą napięcia mięśniowego podczas czuwania, często wywoływaną przez przyjemne emocje).
Narkolepsja typu 2 charakteryzuje się nadmierną sennością w ciągu dnia związaną z niekontrolowaną potrzebą snu, czasami paraliżem sennym i omamami hipnagogicznymi/hipnopompicznymi.
Wiek zachorowania waha się od 10 do 30 lat, a objawy utrzymują się przez całe życie. Średni czas między pojawieniem się objawów a diagnozą jest nadal bardzo długi i wynosi dziesięć lat.
Pod koniec 2023 r. w Polsce weszła w życie nowelizacja ustawy refundacyjnej. Przedstawiamy główne zmiany wraz z komentarzem dyrektora generalnego polskiego oddziału firmy Norameda Arvydasa Norvaišasa.
„Wprowadzone zmiany spotkały się ze zdecydowaną reakcją i sporym oporem ze strony polskiego środowiska farmaceutycznego. Nawet proces uchwalania ustawy był złożony” — mówi A. Norvaišas.
W lipcu 2023 r. Sejm uchwalił znaczącą nowelizację ustawy refundacyjnej. Następnie ustawa została przekazana do rozpatrzenia przez Senat, gdzie została przyjęta z kilkunastoma poprawkami. Ostatecznie Sejm odrzucił poprawki wniesione przez Senat, a ustawa refundacyjna została uchwalona w uprzednio zaproponowanym kształcie 17 sierpnia i weszła w życie 1 listopada 2023 roku.
„Najbardziej uderzająca zmiana — znaczne przywileje dla krajowych producentów. Polegają one na korzyściach ekonomicznych i uproszczeniu procedur dla lokalnych podmiotów” — stwierdza A. Norvaišas.
Gdy na przykład lek jest produkowany w Polsce, odpłatność ponoszona przez pacjenta jest niższa o 15% (w porównaniu do 10%), a opłaty za wniosek i analizę HTA są niższe o 50%.
„Odbyła się również poważna debata na temat wprowadzenia klauzuli o odpowiedzialności karnej za podanie fałszywych informacji we wniosku refundacyjnym” — mówi A. Norvaišas.
Oprócz tego największe obawy firm farmaceutycznych budzi obowiązek dostarczania produktów do 10 hurtowni. Obowiązek ten dotyczy leków zagrożonych brakiem dostępności, których lista jest publikowana przez Ministerstwo Zdrowia, z zastrzeżeniem, że odnosi się wyłącznie do leków objętych refundacją apteczną.
Jedną z pozytywnych zmian z perspektywy firm farmaceutycznych jest wprowadzenie sztywnych marż: marża musi wynosić co najmniej 0,50 zł i nie więcej niż 150 zł w przypadku refundacji aptecznej oraz 2000 zł w przypadku chemioterapii/programów lekowych.
„Nadal toczy się wiele debat na temat tego, jak wdrożyć te zmiany, ponieważ niektóre ograniczenia dotyczą w równym stopniu krajowych i zagranicznych firm farmaceutycznych. Czy na przykład możemy stwierdzić, że lek jest produkowany w Polsce, jeśli większość jego składników jest wytwarzana w Chinach?” — mówi A. Norvaišas.
Według dyrektora generalnego polskiego oddziału firmy Norameda środowisko farmaceutyczne pozostaje optymistyczne, ponieważ po wyborach w Polsce nastąpiło wiele pozytywnych zmian: „Przyjęto już ustawę o finansowaniu programów in vitro, co niewątpliwie spowoduje, że inne segmenty rynku będą podążać w tym kierunku”.
***
Polski rynek farmaceutyczny w liczbach (na podstawie PEX 2023 Q3)
Polski rynek skurczył się nieznacznie o -0,3% pod względem sprzedaży opakowań (1,72 mld zł), ale jego wartość wzrosła o 9,3% i wyniosła 47,18 mld zł.
Na rynku odnotowano wzrost cen, w szczególności w segmencie nierefundowanych leków na receptę — 11%, leków bez recepty — 10,3% i leków refundowanych — 4%.
Za wzrost rynku w segmencie leków na receptę odpowiadała głównie wielkość sprzedaży, która wzrosła o 8,3%, podczas gdy w segmencie leków bez recepty za wzrost rynku odpowiadał wzrost cen o 7,6%, przy spadku wielkości sprzedaży o 5,9%.
Wśród spółek pierwszą piątkę zdominowały cztery polskie firmy — Polpharma (2,54 mld zł), Adamed (1,10 mld zł), Aflofarm (1,07 mld zł) i USP Zdrowie (0,95 mld zł).
Iwan Czerwotkin, posiadający dwudziestoletnie doświadczenie w branży farmaceutycznej, przez większość swojej kariery związany z firmą Pfizer, wiosną 2023 roku dołączył do zespołu Norameda jako alliance manager na kraje bałtyckie.
„Od dawna podziwiam tę firmę za jej podejście biznesowe i niesamowitą atmosferę wewnętrzną. Z niecierpliwością czekam na uruchomienie inicjatyw z ich nowych programów” — powiedział Iwan.
Po prawie pół roku spotykamy się z Iwanem na kawę, aby porozmawiać o jego codziennych zadaniach i wyzwaniach. Przede wszystkim jesteśmy ciekawi, na czym polega stanowisko alliance managera, ponieważ jest ono nowe w Norameda.
„Ta praca jest bardzo delikatna, podobna do choreografii, kiedy wszystko powinno być zsynchronizowane. Alliance manager jest odpowiedzialny za zapewnienie skutecznego zarządzania relacjami, ochronę aktywów firmy i maksymalizację długoterminowej wartości dla firmy, jej partnerów i klientów” — wyjaśnia Iwan. — Jest to zawód i funkcja korporacyjna, wymagająca zdefiniowanej wizji, struktury, celów, metod pracy i wskaźników”.
Iwan Czerwotkin przeprowadził się z Ukrainy do Litwy rok temu. Jako profesjonalista z branży farmaceutycznej, zaczął zapoznawać się z lokalnymi firmami.
Ponieważ wciąż uczę się języka litewskiego, ważne było dla mnie, aby mieć anglojęzyczne środowisko, a Norameda jest międzynarodową firmą z ogólnoświatową siecią partnerską. Byłem również pod wrażeniem podejścia biznesowego i przywództwa. Po spotkaniu z Audriusem Leivą nie miałem już wątpliwości, gdzie chcę kontynuować swoją karierę” — mówi I. Czerwotkin.
Dyrektor generalny Norameda Audrius Leiva również jest zachwycony nowym członkiem zespołu: „Dobrzy ludzie i sprawnie działający zespół to podstawowe wartości sukcesu Norameda. Cieszę się, że nasz zespół powoli, ale systematycznie się powiększa — ostatnią osobą, która do nas dołączyła, jest Ivan. Jest wysoko wykwalifikowany w swojej dziedzinie i doskonale pasuje do naszej atmosfery. Mam nadzieję, że zostanie tu na długo”.
Po kilku miesiącach pracy w Norameda Iwan potwierdza, że jednym z kluczowych atutów firmy jest doskonała atmosfera wewnętrzna — „jest jak w rodzinie” — oraz dobra równowaga między pracą a życiem prywatnym.
„Jestem zachwycony prędkością podejmowania decyzji w firmie. Bardzo blisko współpracujemy i szybko, czasem szybciej niż nasi partnerzy” — mówi Iwan.
Od samego początku w Norameda Ivan koncentruje się na pracy z szeroką gamą produktów Organon, globalnej firmy z branży opieki zdrowotnej i nowego partnera Norameda. Ale z niecierpliwością czeka na nawiązanie nowych partnerstw.
„Pracuję również przy wprowadzaniu innowacyjnego podejścia do naszego sposobu pracy. Inny sposób myślenia pomaga być o krok przed konkurencją. Nawet jeśli biznes farmaceutyczny pozostaje oldschoolowy, nie można ignorować nowych technologii cyfrowych” — mówi alliance manager w Norameda w krajach bałtyckich.
Oglądając się za minionym rokiem 2022, kierownik Działu OTC spółki Norameda Rasa Tarvydienė konstatuje, że dla europejskiego rynku farmaceutycznego był to rok szczególny. Największe wyzwanie stanowiły niepewne łańcuchy dostaw i brak niektórych leków spowodowany brakiem materiałów produkcyjnych – zjawisko to stało się znakiem rozpoznawczym roku 2022.
„Nigdy dotąd nie mieliśmy zaburzeń w dostawach na taką skalę jak w tym roku. A jednak, bez względu na bezprecedensowe wyzwania, naszemu działowi udało się osiągnąć wysokie wyniki sprzedaży”. – mówi R. Tarvydienė.
Według raportu IQVIA trzy ostatnie lata minęły pod wpływem pandemii. W związku z tym podczas pandemii rynek farmaceutyczny stanął w obliczu zakłóceń logistycznych i braku leków w niektórych dziedzinach terapii. Prognozy obliczeniowe wskazują, że rynek światowy powróci do pierwotnego tempa wzrostu dopiero w 2024 r.
„Mimo wszystko w ubiegłym roku notowany był wzrost sprzedaży produktów reprezentowanych przez nas od lat. Cieszę się bardzo również z nowych produktów wkraczających na rynek, zwłaszcza z wprowadzenia włoskiego znaku towarowego Aboca. Wciąż słyszymy pozytywne opinie zarówno wśród pacjentów, jak i wśród lekarzy. Mam więc podstawę sądzić, że sprzedaż Aboca i koszyk towarów będą wciąż wzrastać“. – powiada R. Tarvydienė.
Zdaniem kierownika Działu OTC Norameda oferowanie dobrego produktu, mając świadomość o jego najwyższej jakości i zdolności pomocy ludziom w najróżniejszych sytuacjach, to bardzo zachęcająca opcja. Jeśli chodzi o Aboca, składniki produktów tego znaku towarowego są w 100% naturalnego pochodzenia, a część z nich nawet nie zawiera glutenu.
„Mamy produkty Aboca na kaszel i choroby układu trawiennego, szczególnie skuteczne w leczeniu refluksu: przeznaczone zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci”. – mówi R. Tarvydienė.
Jednakże Aboca to tylko jeden z wielu producentów. W koszyku znajdują się znaki towarowe renomowanych producentów z całej Europy: DMG Italia, Soho Flordis UK, Verfora ze Szwecji i in.
Pragnę nadmienić, że firma Norameda jest jedynym przedstawicielem znaków towarowych Perskindol®, Rinopanteina®, Equazen®, GASTROTUSS®, Emofix® i wielu innych w krajach bałtyckich.
„Bez wątpienia rok 2023 nadchodzi już pełen wyzwań. Spójrzmy chociażby na tempo inflacji. Mimo wszystko jednak jestem optymistką. Mamy pokaźny koszyk towarów, więc śmiało witamy zbliżający się rok”. – powiada R. Tarvydienė.
Są też inne powody do optymizmu: Norameda zaprezentowała odnowiony sklep internetowy, a także oferty nowych marek.
„W tym roku najwięcej uwagi poświęcamy oftalmologii, zatem wkrótce nadejdą ciekawe nowości”. – kończy rozmowę kierownik Działu OTC spółki Norameda Rasa Tarvydienė.
Używamy plików cookie na naszej stronie internetowej, aby zapewnić Ci najbardziej odpowiednie wrażenia, zapamiętując Twoje preferencje i powtarzając wizyty. Klikając „Akceptuj wszystko”, wyrażasz zgodę na użycie WSZYSTKICH plików cookie. Możesz jednak odwiedzić "Politykę prywatności", aby uzyskać więcej informacji.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
